สนุกกับฉันท์ ๒ (วสันตดิลกฉันท์ และอินทรวิเชียรฉันท์)

สนุกกับฉันท์ ๒ วสันตดิลกฉันท์ และอินทรวิเชียรฉันท์ (อติพจน์+อุปลักษณ์)

ตัวอย่าง

๑) นศ. A....อติพจน์ + วสันตดิลกฉันท์

๐ คุณพ่อ..พิภพภวสุภาพ....กะระกราบกตัญญ

คุณแม่..วิมลวุฒิติดู....สุสมุทรมิเทียมทัน

คุณครู..คุณาคุรุคิรี....มะหะศรีหิมาวันต์

คุณพี่..ผิพร้อมจิระสุจันทร์....จิระแจ้มเจาะจงคุณ

(By M. Rudrakul)

............

๒) นศ. B ...อุปลักษณ์ + อินทรวิเชียรฉันท์

๐ รู้คุณสุชนคิด........คุรุมิตรเหมาะการุญ

ใสน้ำนุกูลจุน......จะระเจอเจอะจริงใจ

ไร้คุณทุชนคาด....เพราะประมาทมตีไหม

ขุ่นน้ำนิวัตไว........ละเลาะลี้ละหนีเอย

(By M. Rudrakul)

ถอดความ

นศ. A

พระคุณของพ่อเสมอกับโลก (จึงขอ) กราบด้วยความสุภาพและกตัญญู

พระคุณของแม่คิดดูด้วยภูมิรู้ (วุฒิติดู) แล้ว (พระคุณท่าน) บริสุทธิ์ไร้มลทิน (แม้) มหาสมุทรก็เปรียบด้วยไม่ได้

พระคุณครูหนักดังเขาที่ยิ่งใหญ่และเป็นมงคลคือเขาหิมาลัย

และโดยเฉพาะพระคุณพี่ ดังดวงจันทร์อันงดงามสองสว่างอยู่ยาวนาน (จิระ)

นศ. B

คนดีที่รู้คุณ (กตัญญู) คือมิตรที่เป็นครู (แบบอย่างที่ดี) ย่อมเหมาะกับการมีเมตตากรุณาให้

คือน้ำใสที่มีแต่ความจริงใจ

คนชั่วที่ไม่รู้คุณ (อกตัญญู) ย่อมประมาทจะดีได้อย่างไร (ไหม)

คือน้ำขุ่นที่ (ไหล) กลับมาโดยไว (ก็มีแต่คน) หลบหนี (ไม่อยากอยู่ด้วย)

ศัพท์สำคัญ

นศ.A

พิภพภว= มีภาวะเหมือนโลก

กะระ = กร, กระทำ

กะระกราบ = กราบ

วิมล= บริสุทธิ์ ไร้มลทิน

วุฒิติดู = คิดด้วยภูมิรู้

คุรุคิรี = ภูเขาใหญ่และหนัก

มะหะ = มหา, ยิ่งใหญ่

หิมาวันต์ = แปลงมาจากคำ หิมวันต์ (หิมวัต) ปกคลุมด้วยหิมะ เป็นชื่อของภูเขาหิมาลัย

จิระ = ยาวนาน

สุจันทร์ = พระจันทร์อันงามดี

นศ. B

สุชน = คนดี

ทุชน = คนชั่ว

คุรุมิตร = มิตรที่เป็นครู, มิตรที่เป็นแบบอย่างที่ดี

นุกูล = อนุกูล, เกื้อกูล, สงเคราะห์

จุน = จุนเจือ 

มตี = มติ, ข้อตกลง, ความคิดเห็น, ความรู้ ในที่นี้ใช้ในความหมายว่า "ความคิด"

นิวัติ = กลับ , กลับมา

หมายเหตุ

อธิพจน์ คือการกล่าวมากเกินจริง มีความหมายตรงกับคำว่า Hyperbole ตัวอย่างเช่น. คิดถึงใจจะขาด; คอแห้งเป็นผง; ร้อนตับจะแตก; หนาวกระดูกจะหลุด

อุปลักษณ์ คือการเปรียบสิ่งหนึ่งกับสิ่งหนึ่งคล้ายอุปมา (Simile) มีความหมายตรงกับคำว่า Metaphor แต่ไม่มีคำเชื่อม หรือมีคำเชื่อมว่า เป็น และคือ

.....

ตัวอย่างการอ่านฉันท์

๑. วสันตดิลกฉันท์

๒. อินทรวิเชียรฉันท์